A'mâk-ı Hayâl, Râci'nin, "nokta olduğunu" fark edip, noktadan Merkez'e akacak bir yol arayışına girmesinin hikâyesi ve "aşağı" ile "yukarı" arasındaki meydan muharebesinin bir sonucudur. İnsan bu arayışta, "aşağı" olana kayıtsız şartsız teslim olmak yerine, başta kendi nefsi olmak üzere, kötülükle türlü savaşlara girer. Her insan, bir halife olması itibariyle bu hakikati aramaya yazgılıdır! Her fert için farklı şekillerde ve farklı zamanlarda ortaya çıksa da, susuzluğun, ayrılığın ve de anayurttan kopuşun

Güneş yanar, âlem döner Bir gün gelir hepsi söner Ey sahib-i ilm ü hüner Bilir misin sebebi kim? Ne gelen var, ne giden var Ne solan var, ne biten var Ne gülü var, ne diken var Bilir misin sebebi kim? A'mâk-ı Hayâl, Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi'nin vahdet-i vücud anlayışıyla ele aldığı tasavvufi bir romandır. ‘'Aynalı Baba ile Mülakat‘' ve ‘'Manisa Tımarhanesi'' olmak üzere iki bölümden oluşan bu eser barındırdığı hikâyelerde mitolojik ve fantastik ögelere sık

Bir gün, bir cesette hapsolduğumu hissediyor gibi acı veren bir hisle inlerken güya kâinatın bütün zerrelerine emanet olarak verilen sırlar birer birer bulunduğum cesette toplanmaya başladı. Renksiz ve mekânsız bir mana esintisi, cesedimi kaplayıp kuşattı. Doğuya dönmüş yüzümü, doğmaya başlayan altın ufka çevirmiştim. Her zerre güya beni selamlıyor, her taraftan burnuma amber kokusu geliyor, tüm varlığım bir muhabbet hakikatinin tesiri altında titriyordu. Kendimi biliyor, etrafımı görüyor, gördüğümü fark e

A'mak-ı Hayal (Hayal Derinlikleri)'de Ahmet Hilmi Bey, roman kahramanı Raci'nin kişiliğinde, felsefenin insanı gerçek mutluluğa ulaştıramayacağını kanıtlamak istemiştir. O'nun için gerçek mutluluk, Allah'a varmak ve evrenin mutlak yaratıcı ile birliğini kabul etmektir. Bu bakımdan yaratıcının yarattığı her ne varsa onunla eşit ve aynı olduğu "Vahdet-i vücut" felsefesini kanıtlamaya çalışmıştır.

Bu iki delinin birisi gerçekten hafızmış. Diğeri ise arabacı. Bunlara çifte hafız denmesinin sebebi arabacının diğerini her zaman taklit etmesinden doğuyordu. Demir parmaklık önüne deli seyretmeye gelen akılları! Bütün Müslümanlara has bir şefkat ev bağışlama alışkanlığı ile delilere yiyecek, özellikle tütün, şeker ve bunun gibi şeyler getirip veriyorlardı. Bununla beraber delilerin obur ve pisboğaz olanları parmaklık önünde seyirci gördükleri gibi yanlarına giderler. Her biri uzmanı olduğu konuda saçmalar

I was again at the dwelling of Aynali Baba to receive my daily sustenance, as had by now become customary. Instead of taking a seat in front of the cabin, however, Aynali Baba took me this time to a secluded corner of the graveyard, by far the most isolated and most remotely situated from the road. Go and lie down on that grave, he said, pointing toward a large gravestone. By the looks of the turban on the stone, he must have been a prominent scholar of his time. Go and receive a dose of enlightenment from

x